Harici bir ısı kaynağı kullanarak istenen mekanı soğutan veya ısıtan cihazların basit çalışma prensibidir. Çoğu kez kullanılan kaynak, dış hava olduğu gibi, toprak ya da su da olabilir. Aynı cihazın soğutma ve ısıtma yapması, aslen dört yollu vana mekanizması ile buna yön veren sensörler ve mikro işlemciler sayesindedir. Isı pompası olarak da bilinir.
Heat pump özelliğine sahip klimalar genellikle split klimalardır. Soğutma yaparken aynı anda zaten sıcak olan dış havayı ısıtırlar ve ısıtma yaparken dış havayı soğuturlar. Buzdolaplarımızın içindeki yiyecekleri soğutarak korurken, arkasındaki kondenser yüzeyinden ısı yayarak mutfağımızı ısıtması “heat pump”ı izah eden en basit örnektir.
Heat Pump Nasıl Çalışır?
Heat pump nedir ve nasıl kullanılır sorularınıza cevap olduysak heat pump nasıl çalışır sorunuzun da cevabını vermeliyiz. Isı pompası olarak duyacağınız heat pump, genel anlamda ısıyı üretmek yerine taşımayı amaçlar. Bunu gerçekleştirebilmesi için de ısının alınacağı bir ısı çukuruna ihtiyaç vardır. Ülkemizde kullanılan ısı pompalarının hemen hemen hepsi ısı çukuru olarak havayı kullanmaktadırlar. Split klimalar ve chiller klimalar ısı pompalarına verilen adlardır.
Hava kaynaklı ısı pompaları, verim değerlerinin gün içinde dahi sabit kalmaması sebebiyle işletme maliyetlerinde beklenmeyen artışlar meydana getirebilir. Bu nedenle toprak ya da su kaynaklı ısı pompalarını kullanmak daha avantajlı olur. Toprak – su kaynaklı ısı pompaları kışın yeryüzünün altında veya yer altı sularında depolanmış ısıyı binaya, yazın bina içindeki ısıyı yeraltına taşıyarak doğanın bize verdiği bu avantajı kullanırlar.
Isı pompası çalışırken ilk olarak alkol su karışımı ile doldurulmuş polietilen boru toprağın içine yerleştirilir ve toprakla olan ısı alışverişinin gerçekleşmesi sağlanır. Alkol su karışımı, ısı enerjisini ısı çukurundan alır, buharlaştırıcıya transfer eder ve ısı pompasının işletilmesi için gerekli enerjiyi sağlamış olur. Buharlaştırıcıya aktarılan enerji sayesinde soğutucu akışkan buharlaşır. Buharlaştırıcıdan gaz halinde çıkan soğutucu akışkan kompresöre ulaşır ve sıcaklığı artar. Yoğuşturucuya ulaştığında ise ısısının büyük bir kısmını, plakalı ısı değiştiricileri yardımıyla, ısıtma tesisatı çevrimine aktarır. Soğuyan akışkan yoğuşur ve sıvı faza geçer. Daha sonra genleşme valfinde basıncı düşürülür ve düşük sıcaklıktaki soğutucu akışkan çevrimin başına dönmüş olur.
Isı Pompası Ne Kadar Elektrik Harcar?
Isı pompası ne kadar elektrik harcar konusu elbette bir diğer merak edilenlerden. Isı pompalarının elektrik tüketimleri heat pump klimaları tercih edip etmemenizde büyük etken olacaktır. Isı pompaları elektrik tüketirken farklı etmenlerden etkilenmektedirler. Bunlar:
- Bina içi ısıtma sistemi
Bina içerisindeki ısıtıcı elemanlar düşük sıcaklık beslemesine göre tasarlanmışsa elektrik tüketimleri daha az olacaktır. Bina içerindeki ısıtma sistemi olarak yerden ısıtma, duvardan ısıtma, radyatör ya da fan coil olabilir. Isı pompasının çalışma mantığı ile ısıtma sisteminin birbirine uygun olması gerekmektedir.
- Isı pompasının kaynağı
Isı pompası ne kadar elektrik harcar sorunuzun bir diğer cevabı da ısı pompasının kaynağıdır. Enerjinin alındığı doğal kaynağın stabil olması elektrik tüketimini etkilemektedir. Hava kaynaklı ısı pompasında doğal kaynak hava olduğu için elektrik tüketimi değişkendir. Hava kaynaklı ısı pompasının verimleri COP değeri ile ölçülür. COP 1 kw elektrik tüketimine karşılık binaya sağlanan toplam enerjidir. Örnek olarak COP 4.50 demek 1 kw. elektrik tüketimine karşılık 4.50 kw enerji sağlanıyor demektir.
Toprak kaynaklı ısı pompası kullanıldığında ise enerji daha stabil olarak görülür. Sabit bir COP ve elektrik tüketimi olduğu için ısı pompaları daha az elektrik harcar. Heat pump kullandığınız için faturalarınızda yüksek artış görmezsiniz.
- Isı pompasının tasarımı ve markası
Isı pompası ya da heat pump klimalar tasarımına ve markasına göre de elektrik harcamaktadır. Isı pompası ne kadar elektrik tüketir sorunuza ısı pompasının markasıyla da cevap bulabilirsiniz. Kullanılan kompresörün ve diğer parçaların kalitesi ve tasarımı dahi ne kadar elektrik harcayacağınızı belirlemektedir.
Isı pompasının inverter kompresöre sahip olması durumunda elektrik tüketimi önemli oranda azalır. Inverter bina içerisindeki tüketime bağlı olarak kapasiteyi otomatik artırır ya da azaltır. Düşük elektrik tüketimi için kaliteli marka ve ısı pompası seçmeniz yararlı olacaktır.
Heat Pump Klimlar ve Fiyatları
Heat pump klimalar mekanlarında kaliteli iklimlendirme arzu edenler için bir nevi gerekliliktir. Her sene yenilenen heat pump klima modelleri ev ve iş yerleri için rahatlıkla tercih edilebilir. Heat pump fiyatları da cihazın kapasitesine, markasına, ısıtma ve soğutma gücüne, kullanılacak mekan büyüklüğüne, proje kapsamına göre değişmektedir.
Sağlıklı iklimlendirmeler, daha az enerjiyle daha fazla verim almak için ısı pompaları modelleri arasından seçim yapmak avantajlı olacaktır.